نقدي بر كتاب:

 زهرا علي زاده بيرجندي، ابوالفضل مكرمي‌فر، سيده كلثوم كاظمي، محمدرضا سروش، نگرشي بر مهرنامه‌هاي  عصر قاجاريه در بيرجند،

تهران، سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري،  1385. قطع وزيري، 464 ص. جلد نرم، 6000 تومان.

در ميان اسناد كهن، فرامين حكومتي، به دلايل بسيار بيش از ديگر انواع سند مورد توجه محققان قرار گرفته است. پس از آن و در حوزه اسناد غير ديواني، عقدنامه‌ها (مهرنامه، نکاح نامه يا قباله ازدواج) به ويژه به دليل خط و گرافيك و صفحه‌آرايي و تزيينات چشم‌نوازشان مورد توجه بوده و مجموعه‌داران به گردآوري اين نوع سند علاقه بيشتري نشان داده‌اند. بي شك مهرنامه‌ها نيز چون ديگر اسناد قضايي داراي اهميت بسيار براي مطالعات تاريخ اجتماعي و اقتصادي و به‌ويژه، مطالعات مربوط به زنان تواند بود.

اولين نمايشگاه تخصصي قباله‌هاي ازدواج را موزه نگارستان در سال 1353ش برگزار كرد و همزمان كاتالوگي رنگي از تصاوير و شناسنامه اين اسناد با مقدمه ليلا سودآور و جمشيد بهنام منتشر ساخت. نيز اولين كار جدي در اين زمينه كه بر اساس يكصد مهرنامه برگزيده از سراسر كشور انجام گرفته بود،  در چندشماره مجله ارزشمند هنر و مردم منتشر شد.(حسين طيباتي،« سيري در قباله‌هاي ازدواج،  هنر و مردم، 1353. شماره 66-73 و ش142: 54- 60 و ش 143: 85- 89)

از آن پس تا كنون نيز چندين مقاله در معرفي عقدنامه‌ها منتشر شده است كه عمدتا به بيان كلياتي در باب اهميت اين اسناد از ديد تاريخ اجتماعي و هنري پرداخته و يا نمونه سندي را معرفي و مورد بررسي قرار داده‌اند:

نقدي بر

دانشنامه آثار تاريخي فارس 

جايگاه و اهميت فارس تاريخي در فرهنگ و تمدن ايران، مسلما نيازي به توضيح و يادآوري ندارد. در جغرافياي سياسي كنوني هم، فارس از منظر آثار تاريخي و فرهنگي بيشترين، غني‌ترين و مهمترين آثار را در خود جاي داده است. با اين وصف، ترديدي نيست كه استان فارس نيازمند داشتن دانشنامه‌‌‌اي بزرگ و تخصصي بوده و هست.

براي جبران اين نقيصه ظاهرا در اوايل دهه هفتاد همت، جناب آقاي كورش كمالي سروستاني "مؤسسه بنياد دانشنامه فارس" به عنوان موسسه‌اي غير دولتي با هدف اصلي تأليف و انتشار "دانشنامه بزرگ فارس" تأسيس شد. پس از گذشت بيش از يك دهه، اكنون يك جلد از اين مجموعه با مشخصات يادشده و با كيفيتي مقبول در چاپ و كاغذ و صحافي و البته با قيمت 15 هزار تومان منتشر شده است. اين اثر حدود 550 مدخل در باب آثار تاريخي فارس(و البته برخي مراكز طبيعي) را در بر مي‌گيرد.

در مقدمه كتاب، متاسفانه توضيحي در باره خود بنياد، بانيان، هيأت امنا، اهداف و برنامه‌هاي آتي آن نيامده است؛ حتي در مورد روش كار، ادامه فعاليت و يا الگوي احتمالي اثر حاضر سخني بيان نشده است. اما تصريح شده است كه اين اثر "بخشي از دانشنامه فارس است كه در برگيرنده كليه اطلاعات تاريخ، جغرافيا، هنر، مذهب، ادب ... پيرامون فارس است". پس ظاهرا بايد جلدهاي ديگري از اين مجموعه بزرگ در راه باشد.